Yr Her
Rydym yn profi mwy a mwy o donnau gwres dwys o ganlyniad i newid yn yr hinsawdd, sy'n cael effaith negyddol ar iechyd miliynau o bobl, gan gynnwys yma yn y DU.
Mae menywod beichiog a'u babanod newydd-anedig yn arbennig o fregus i wres eithafol, gyda thystiolaeth newydd yn nodi risg gynyddol o enedigaethau cyn amser, pwysau geni isel a salwch mamol difrifol. Er gwaethaf tystiolaeth gynyddol, mae llawer nad ydym yn ei ddeall o hyd am sut mae gwres yn effeithio ar fenywod beichiog a'u babanod.
Her allweddol wrth wella deallusrwydd a gweithredu yn y maes ymchwil hwn yw cymhlethdod data o ran yr hinsawdd, yr amgylchedd ac iechyd sy'n cyfuno, ac arbenigedd pwnc i bwyso a mesur yn llawn yr effaith ar iechyd mamau a babanod a modelu effeithiau hir dymor mewn byd sy'n cynhesu drwy'r amser.
Y DULL
Arweinir astudiaeth MAGENTA gan dîm amlddisgyblaethol o ddaearyddwyr, epidemiolegwyr, modelwyr mathemategol, clinigwyr ac imiwnolegwyr sy'n ymchwilio i sut mae bod yn agored i wres cynyddol neu barhaus yn ystod beichiogrwydd yn gallu effeithio ar ganlyniadau beichiogrwydd i bobl sy'n byw mewn ardaloedd penodol yng Nghymru a Llundain.
Mae Ymddiriedolaeth Wellcome wedi buddsoddi £2.2m yn MAGENTA, i fynd i'r afael â bylchau niferus mewn gwybodaeth o ran effaith, gan addasu ffactorau a dulliau biolegol o fod yn agored i wres cynyddol neu barhaus yn ystod beichiogrwydd yn y DU. Bydd dadansoddiad ar raddfa fawr o ddata tymheredd, yr amgylchedd ac iechyd cysylltiedig ym Manc Data SAIL, amgylchedd ymchwil dibynadwy ym Mhrifysgol Abertawe, yn cael eu cyfuno â samplau biolegol o garfan o fenywod beichiog cydsyniol yng Nghymru, fel rhan o ymagwedd newydd at wella dealltwriaeth o effeithiau gwres.
Mae 6 o 7 aelod o uwch-dîm arweinyddiaeth MAGENTA yn fenywod, gan arwain yn eu meysydd arbenigedd mewn maes gwrywaidd yn bennaf yn draddodiadol. Bydd lleisiau meddygon, bydwragedd, arweinwyr cymunedol a menywod beichiog mewn cymunedau lleol yn cael eu cynnwys ym mhob agwedd ar yr ymchwil. Mae MAGENTA yn blaenoriaethu llais menywod yn yr ymchwil, ar eu cyfer hwy ac ar gyfer ein cymunedau.
Mae MAGENTA yn gweithio gyda Charfan Amgylchedd ac Iechyd Plant yng Ngholeg y Brifysgol Llundain ac yn cydweithio â'r Swyddfa Ystadegau Gwladol ac Ymchwil Data Gweinyddol Cymru.
EFFAITH
Mae MAGENTA yn ceisio ateb y cwestiynau ymchwil canlynol:
- Beth yw effaith bod yn agored i wres cynyddol yn ystod beichiogrwydd mewn cymunedau difreintiedig ar feichiogrwydd a chanlyniadau newydd-enedigol yng Nghymru ac yn Llundain?
- I ba raddau y mae cysylltiadau a welir yn cael eu haddasu gan rinweddau tai, cymdeithasol-demograffig, a ffactorau amgylcheddol eraill?
- Beth yw effaith straen gwres ar straen biolegol a mesurau llid yn enwedig ar gyfer brych menywod beichiog yng Nghymru?
- Sut mae biofarcwyr mewn labordy'n llywio arsylwadau mewn data a gesglir ac a allant gael eu defnyddio i arwain dealltwriaeth y boblogaeth o effeithiau newid yn yr hinsawdd nawr ac yn y dyfodol ar feichiogrwydd a chanlyniadau newydd-anedig?
Mae prosiect MAGENTA yn arwain ymchwil ar effeithiau straen gwres ar fenywod a babanod - ac felly mae MAGENTA hefyd yn ceisio nodi grwpiau sy’n agored i niwed a all fod yn llai gwydn i newid yn yr hinsawdd. Gyda'r dystiolaeth hon ac ymgysylltu ystyrlon â'r cyhoedd a rhanddeiliaid, bydd MAGENTA yn llunio argymhellion y gellir eu gweithredu, gan fwyafu effaith allbynnau ymchwil ar y cyhoedd, llunwyr polisi ac ymarfer - ac o ganlyniad wella canlyniadau iechyd.
